Blog prowadzony przez pracowników Miejskiej Biblioteki Publicznej w Katowicach

Bill Bass to światowej sławy amerykański antropolog sądowy, już emeryt, ale wciąż aktywnie wspierający kolegów po fachu. Jon Jefferson jest dokumentalistą, dziennikarzem i pisarzem. Trupia Farma z kolei to… trupia farma w Knoxville, w stanie Tennessee ;) Oficjalna nazwa miejsca brzmi jednak naukowo i poważnie: Ośrodek Badań Antropologicznych Uniwersytetu Tennessee (University of Tennessee Anthropological Research Facility) i takim również jest miejscem – poważnych badań naukowych – stworzonym przez wspomnianego Billa Bassa.

Trupia Farma rozpoczęła działalność w 1980 roku, w bardzo skromnej formie, ale z potężnymi ambicjami. Teraz, po latach, to już faktycznie ogromne przedsięwzięcie, z którego doświadczeń czerpią naukowcy z całego świata. W skrócie rzecz ujmując – Trupia Farma to miejsce badań i doświadczeń, gdzie na wolnym powietrzu, choć oczywiście na terenie zamkniętym, znajdują się ludzkie ciała w różnych stadiach rozkładu, który to rozkład nie zawsze ma szansę odbyć się „bez przeszkód”. Niektóre zwłoki leżą w trawie, inne są zakopane pod ziemią, kolejne – zatopione w wodzie, pozostawione we wrakach spalonych samochodów; jedne leżą w cieniu, inne w ostrym słońcu, a jeszcze inne są całkowicie osłonięte od warunków atmosferycznych w miejscach udających np. zawilgoconą piwnicę czy mieszkanie… Niektórym z Was wydaje się to pewnie makabrycznym zbezczeszczeniem zwłok, ale pomyślcie – każde z ciał, które trafiają na Farmę, jest ciałem z donacji z myślą o nauce. Nie kradnie się zwłok z kostnicy, nie wyrywa denatów z rąk zrozpaczonych rodzin, a tym bardziej – nie zabija nikogo z myślą o pozyskaniu materiału do badań.
Trupia Farma może przywodzić na myśl chory sen sadysty, ale to naprawdę miejsce, dzięki któremu medycyna sądowa poczyniła milowy krok w przyszłość. Gdyby nie doświadczenia zdobyte na farmie przez Billa Bassa i jego zespół, nie udałoby się rozwiązać zagadek mnóstwa dziwnych zgonów, nie udałoby się skazać wielu zabójców, a wiele rodzin żyłoby z przeświadczeniem, że nie poznają prawdy o śmierci bliskiej osoby. Nieograniczona wyobraźnia Bassa, jego chęć poznania nieznanego, a co za tym idzie – wkład w rozwój medycyny sądowej – są wręcz nieocenione. Nie powinien zatem dziwić fakt, jak duże zainteresowanie wykazują potencjalni donatorzy ciał. Nie wszystkie zwłoki przechodzą proces „rekrutacyjny”, ale ścisłe obostrzenia spowodowane są troską nie tylko o badaczy mających bezpośredni kontakt z ciałami, ale również o ich „współtowarzyszy”. Niekontrolowane zanieczyszczenia i rozprzestrzenianie się chorób zakaźnych mogą zniweczyć wieloletnie badania.

Bill Bass oraz Jon Jefferson napisali wspólnie kilka książek, czerpiąc z wiedzy i doświadczenia tego pierwszego, oraz z warsztatu pisarskiego drugiego. Dwie z tych książek to non-fiction o życiu i pracy B. Bassa oraz o działalności Trupiej Farmy. Kolejne to kryminały, pisane przez duet pod pseudonimem Jefferson Bass. Kilka z nich jest w naszym księgozbiorze, jednak na początek Waszej przygody z antropologią sądową z prawdziwego zdarzenia, polecam książki farmie poświęcone: „Trupia Farma. Sekrety legendarnego laboratorium sądowego, gdzie zmarli opowiadają swoje historie” oraz „Trupia Farma. Nowe śledztwa”. Niezwykle wciągająco i ciekawie opisane śledztwa, prowadzone przez B. Bassa i jego współpracowników, sprawiły, że przez chwilę szczerze żałowałam, że moja przygoda z medycyną ogranicza się do wizyt u lekarza… Obie książki są rewelacyjne, choć szkoda, że tylko w drugiej są zdjęcia. Oczywiście dobrane zostały takie fotografie, które nie epatują śmiercią, a jedynie przybliżają kulisy spraw i pomagają pewne rzeczy lepiej sobie wyobrazić.