Jacek Piekara 'Szubienicznik'
Autora tutaj przedstawiać nie trzeba. Dwutomową powieścią eksperymentuje z Rzeczpospolitą Obojga Narodów. I jaki jest efekt tych eksperymentów? Podstarości Jacek Zaremba jest sługą prawa. Piastuje urząd dający mu uprawnienia orzekania w sądach grodzkich, co można przyjąć, na potrzeby beletrystyki za funkcję śledczego. Zostaje poproszony o pomoc przez swojego przyjaciela i opiekuna, stolnika Hieronima Ligęzę. Do posiadłości Ligęzy zjeżdżają ludzie z odległych stron Rzeczpospolitej, twierdząc, że zostali przez niego zaproszeni. On zaś twierdzi, że nikogo nie zapraszał. Listy opatrzone rzekomo jego podpisem są też bardzo podejrzane. Zadaniem Zaremby jest dojście, kto stoi za tymi zaproszeniami, po co to zrobił i dlaczego uwikłał w to Ligęzę. W dworze Ligęzy poznajemy wszystkich bohaterów. Tam też rozgrywa się cała akcja powieści. Postacie są przeróżne, świetnie opisane i bardzo wyraziste. Autor stosuje tutaj zasadę: każda z postaci wyczerpująco o sobie opowiada. Historie te, każda świetnie skonstruowana i ciekawie opowiedziana, pozwalają nam nie tylko poznać postacie, ale także różne zakątki Rzeczpospolitej. Są także źródłem wątpliwości co do intencji opowiadających. Z jednej strony książka jest klasyczną powieścią detektywistyczną, z „detektywem” przesłuchującym kolejnych gości gospodarza i usiłującym rozwikłać zagadkę, zaś z drugiej jest klasyczną gawęda szlachecką z konserwatywnym szlachcicem. W efekcie otrzymujemy dość niespotykane „zjawisko” budzące mieszane uczucia. Cała książka napisana jest w formie gawędy, nie powinny więc dziwić długie rozmowy, niekoniecznie powiązane z samą fabułą. Pisanie gawędy szlacheckiej wymaga umiejętnego operowania językiem i moim zdaniem autor temu podołał. Główną wadą jest to, że powieść jest okrutnie rozwleczona. Ta sama historia mogłaby zmieścić się w jednym tomie i byłaby równie pasjonująca. Nie powoduje to jednak znużenia podczas czytania. Z czystym sumieniem polecam tę książkę absolutnie każdemu, od fanów kryminałów, przez fanów fantastyki aż po fanów powieści historycznych.
